Sadettin, Saar & Kaspar over Pandgenoten
Een aantal dagen na de première van Hollandse Luchten II: Pandgenoten spraken we in Frascati met de drie makers en acteurs: Sadettin Kirmiziyüz, Saar Vandenberghe en Kaspar Schellingerhout.
Waar staat Trouble Man voor?
Sadettin Kirmiziyüz: ,,Het is vooral een stoere naam en ik was vaak aan het luisteren naar het nummer van Marvin Gay.”
Saar Vandenberghe: ,,Toch ook omdat je vertrekt vanuit problemen, vanuit dingen waaraan jij twijfelt, het feit dat je niks zeker weet.”
Wanneer is een voorstelling voor jullie geslaagd?
SK: ,,Wanneer je na de voorstelling met mensen over de inhoud praat en niet alleen over hoe leuk het er uitzag.”
SVdb: ,,Dat je vooral de mensen aan het denken hebt gezet. Dat het publiek mag denken. We hebben geen eenduidige boodschap waar de mensen de zaal mee moeten verlaten.
Hoe is de voorstelling Pandgenoten ontstaan?
SK: ,,Ik ben bezig met een reeks voorstellingen die Hollandse Luchten heet. Het eerste deel, Jeremia, ging over vrije meningsuiting. Het tweede deel, Pandgenoten, is ontstaan omdat wij een paar jaar geleden het pand waar wij wonen moesten verlaten omdat het gerenoveerd moest worden. We zouden waarschijnlijk nooit meer terug kunnen keren. En toen dachten we: is het niet een goed onderwerp om de tweede voorstelling over te laten gaan. Het is iets heel typisch en maatschappelijks. Iedereen woont natuurlijk en op dit moment is er heel veel aan de hand op de woningmarkt. Er gaan best veel dingen veranderen en er is bovendien ook al veel veranderd. Dus zodoende eigenlijk”
SVdb: ,,Het is vanuit privépaniek vertrokken, maar we ontdekten dat er veel meer gaande is. Bijvoorbeeld het verschil tussen de krakerstijd, verschuivingen in visie en beleid en waarom sociale woningen eigenlijk ooit zijn ontstaan.”
Spelen jullie in de voorstelling ook jezelf?
SK: ,,Ja, maar wel een soort overdreven versies van onszelf.”
KS: ,,Ik niet, tenminste ik hoop het niet. Ik speel meer een mix van alle geïnterviewden.”
Hoe is jouw rol ontstaan?
KS: ,, Ik ben er later bij gevraagd… waarom eigenlijk?
SVdb: ,,We wilden er sowieso heel graag muziek bij en Kaspar is de beste muzikant die we kennen.”
KS: ,,Ja, daar kan ik wel inkomen.”
SK: ,,En hij kan ook een aardig potje acteren. In de voorstelling is hij eigenlijk een soort buurman of huisgenoot en ook een oude kraker.”
KS: ,,Ik kom niet perse in hun realiteit voor. Ja, toevallig als ik even binnen banjer. Echt contact is er niet. Ik geef een historisch kader, vertel hoe het vroeger was. Het zijn kippen met hanenkam, die krakers, maar ze weten beter dan de gemiddelde wethouder hoe het allemaal werkt. Dus die heeft ook weleens een feitje klaar.”
Jullie hebben niet alleen krakers geïnterviewd. Ik begreep dat jullie een heel vooronderzoek hebben gedaan in samenwerking met onderzoeksjournalist Alexandra van Houcke. Waar keken jullie in dit onderzoek het meeste van op?
SK: ,,Ik van het interview met een woningbouwcorporatiedirecteur. Die dan veel betrouwbaarder en normaler is dan je van te voren zou denken, want er is natuurlijk veel fraude gepleegd in die branche. Hij had echt hele goede bedoelingen, alleen het systeem werkte gewoon niet helemaal. Het zat zo in elkaar dat het wel fout moest gaan.”
KS: ,,En ook dat het een ontwikkeling van de laatste 20 jaar is. Vroeger was het ook echt zo dat iedereen, die bij zo’n woningbouwcorporatie werkte, daar zat met het idee van: wij werken voor en helpen mensen die dat nodig hebben.”
Dat is toch wel een groter onderzoek dan jullie van te voren hadden verwacht?
KS: ,,Het grappige is, we begonnen het proces met praten over ons eigen huis en een half uur later ging het over het socialisme en het kapitalisme. Alles ligt zo aan elkaar vertakt vanaf je eigen dak, dat is wel opvallend. De buurt waar je woont, de staat van je huis, van wie dat huis is , hoe het gefinancierd is, alles zit verbonden aan zoveel grote systemen en die wonen dus eigenlijk samen in jouw huis zonder dat je het ziet.”
In de voorstelling gaat het er ook over dat de plek waar je opgroeit bepalend is voor de rest van je leven.
SVdb: ,,Veel dingen die we in de voorstelling beweren, spreken we ook weer tegen. Ik geloof niet dat als je een kansarm type in een villawijk laat wonen: die komt er wel!”
SK: ,,Wat mij betreft is het wel zo. Het heeft mij gebracht waar ik nu ben. Ik ben met mijn gezin opgegroeid in een zogenoemde ‘turkenflat’. Door een sociale huurwoning in een andere buurt kwam ik op een goede school en ben ik uiteindelijk gaan studeren.”
SVdb: ,,De socioloog die we spraken zei wel dat bewust proberen te mengen als overheid tot mislukken is gedoemd. Dat was vroeger het streven, maar volgens hem is er bewezen dat het niet werkt.”
SK: ,,Maar dat is ook niet wat ik wil. Je moet mensen niet dwingen te verhuizen. Je moet mensen de mogelijkheid bieden om te kunnen verhuizen. Er heeft niemand tegen mijn vader gezegd: jij moet verhuizen. Er heeft iemand juist gezegd: Als je wilt, zou je daar kunnen wonen. En dat is iets wat altijd overal voor iedereen mogelijk moet zijn.”
En dat is de belangrijkste boodschap in Pandgenoten?
SK: ,,Ja, het principe dat het kan, dat moet er zijn voor iedereen.”
Hoeveel voorstellingen komen er nog in de reeks Hollandse Luchten?
SK: ,,Er komt nog één voorstelling volgend jaar.”
En wat hangt er dan in de lucht?
SK: ,,Dat staat nog op losse schroeven, maar er zijn genoeg onderwerpen die in de Hollandse lucht hangen waar ik wel een voorstelling over zou willen maken.”
Hollandse Luchten II: Pandgenoten is op tournee t/m 21 maart.
